Dyscyplina poselska w głosowaniach imiennych w relacji do wyniku wyborczego oraz miejsca na liście wyborczej
Projekt stanowi pierwszą w Polsce próbę kompleksowej analizy podstawowych zmiennych wpływających na lojalność deputowanego (posła) wobec swojej frakcji parlamentarnej (klubu) na przestrzeni ostatnich czterech kadencji Sejmu.
W polskim systemie wyborczym wpływ na wybór posła mają dwa zasadnicze czynniki: osobista popularność oraz miejsce na liście wyborczej. O ile pierwszy z nich zależny jest w dużym stopniu od indywidualnych starań kandydata (oraz posiadanych środków na kampanię), o tyle drugi jest związany z jego pozycją w partii. Systemy nominowania kandydatów w najważniejszych partiach politycznych w Polsce różnią się od siebie stopniem centralizacji, a co za tym idzie – stopniem zależności kandydatów od władz regionalnych i centralnych. Pomimo iż w partiach bardziej scentralizowanych szanse kandydata na wybór silniej uzależnione są od jego lojalności wobec partii (lub frakcji), to jednak również w nich nierzadkie są przypadki spektakularnych "outsiderów", wchodzących do Sejmu z dalszych miejsc na liście z dobrym wynikiem wyborczym. Jednocześnie zauważalne są różnice w dyscyplinie poszczególnych posłów (zdefiniowanej jako procentowa zgodność ich zachowań w głosowaniach z zachowaniem większości klubu).
W tym kontekście w ramach projektu testowane są następujące hipotezy:
- Lojalność posła (jego wskaźnik dyscypliny) jest niższa:
- u posłów z partii mającej zdecentralizowany system nominacji – w stosunku do średniej lojalności posłów z partii o bardziej scentralizowanym systemie nominacji;
- u posła - "outsidera" (duża liczba głosów mimo słabego miejsca na liście) z partii o scentralizowanym systemie nominacji – w stosunku do średniej lojalności posłów z tej partii;
- Posłowie partii scentralizowanych, regularnie wybierani niewielką liczbą głosów z dobrego miejsca na liście, wykazują się wyższą lojalnością niż przeciętna;
- Posłowie partii scentralizowanych, wybrani niewielką liczbą głosów z dobrego miejsca na liście, którzy wykazali się (znacząco) niższą niż przeciętna lojalnością w kadencji X, w kadencji X+1 kandydują z gorszego miejsca lub nie uzyskują nominacji.
